นีเวสซ์ (Mnevis) เทพวัวศักดิ์สิทธิ์ ประเทศอียิปต์

นีเวสซ์ (Mnevis) เทพวัวศักดิ์สิทธิ์สื่อกลางระหว่างมนุษย์และเทพเจ้า แห่งประเทศอียิปต์

นีเวสซ์ (Mnevis) เป็นเทพวัวในตำนานของประเทศอียิปต์ มีฐานะเป็นตัวแทนของดวงอาทิตย์และได้รับการบูชาในเมืองเฮลิโอโปลิส โดยทั่วไปแล้วนีเวสซ์มักถูกพรรณนาว่าเป็นวัวที่มีลายด่างหรือสีดำที่มีสัญลักษณ์ของดวงอาทิตย์อยู่ระหว่างเขา การเคลื่อนไหวของนีเวสได้รับการชี้นำจากพระประสงค์ของพระเจ้า อีกทั้งยังมีฐานะเป็นผู้พยากรณ์ที่สามารถสื่อถึงพระประสงค์ของพระเจ้าผ่านการเคลื่อนไหวและเสียงของมัน พร้อมกับทำหน้าที่เป็นผู้ปกป้องฟาโรห์

นีเวสซ์หนึ่งในเทพวัวศักดิ์สิทธิ์ในตำนาน เป็นสัญลักษณ์ของความแข็งแกร่ง ความอุดมสมบูรณ์และพลังของแสงอาทิตย์ เป็นผู้เชื่อมระหว่างโลกมนุษย์กับสวรรค์ เทพเจ้ากับมนุษย์ ชีวิตและความตาย ทำให้ได้รับความเคารพนับถือในฐานะเทพเจ้าและในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของ “รา” (Ra) เทพผู้สร้างสูงสุด

นักบวชจะทำการเลือกวัวที่ยังมีชีวิตอยู่จำนวนหนึ่งเพื่อทำการถวายเป็นวัวของนีเวสซ์ โดยคัดเลือกตามหลักเกณฑ์บางประการ อาทิเช่น ต้องมีหน้าผากสีดำหรือมีจุดสีขาวบนหลัง หางคู่ มีรอบคล้ายกับแมลงปีกแข็งใต้ลิ้น วัวเหล่านี้จะถูกนำไปเลี้ยงเอาไว้ในกรงพิเศษ เหล่านักบวชจะทำหน้าที่ดูแลพร้อมกับให้อาหารพวกมัน แถมวัวยังได้รับสนมสองตัวอีกด้วย วัวเหล่านี้จะถูกพามาเข้าร่วมพิธีกรรมและเทศกาลต่าง ๆ อีกทั้งยังได้รับเกียรติด้วยเครื่องบูชาและแท่นหินที่อุทิศโดยเหล่าผู้ศรัทธา

เมื่อวัวของนีเวสซ์เสียชีวิต วัวตัวดังกล่าวก็จะถูกนำไปทำเป็นมัมมี่แล้วทำการฝังอย่างโอ่อาในสุสานพิเศษใกล้กับเฮลิโอโปลิส สถานที่ฝังศพของมันจะถูกเรียกว่า “สถานที่แห่งความงดงาม” หรือ “สถานที่ซ่อนเร้น” ในโลงศพไม้ที่ประดับประดาด้วยทองและอัญมณีล้ำค่า โลงศพดังกล่าวจะถูกวางเอาไว้ในโลงศพหินอีกชั้นภายในห้องที่มีเพดานโค้ง ห้องฝังศพจะถูกล้อมรอบด้วยกำแพงและมีรูปปั้นสฟิงซ์และสัตว์อื่น ๆ คอยเฝ้าอยู่ นอกจากนี้ ยังมีโบสถ์ขนาดเล็ก ห้องเก็บของและที่พักของนักบวชอยู่ด้วย

อย่างไรก็ตาม ลัทธิบูชานีเวสซ์เริ่มมีการเสื่อมลงหลังจากที่มีอาณาจักรใหม่ (ราว 1550-1070 ก่อนคริสตกาล) เมื่อเฮลิโอโปลิสสูญเสียความโดดเด่นในฐานะของศูนย์กลางแห่งศาสนา อย่างไรก็ตาม ลัทธิบูชานีเวสซ์ก็ยังคงมีอยู่ต่อจนกระทั่งถึงยุคโรมัน (ราว 30 ปี ก่อนคริสตกาล – 395 ปี ก่อนคริสตกาล) แต่สุดท้ายแล้วก็ถูกศาสนาคริสต์ปราบปราม นักโบราณคดีค้นพบซากศพและสุสานของนีเวสซ์ในช่วงศตวรรษที่ 19 แต่ส่วนใหญ่ถูกทำลายหรือปล้นสะดมไปก่อนหน้านั้นแล้ว