รุสคา (Rusalka) นางไม้ พรายน้ำที่เต็มไปด้วยเสน่ห์อันน่าหลงใหล ในตำนานของชาวรัสเซีย

            “รุสคา” (Rusalka) เป็นสิ่งมีชีวิตในตำนานของชาวสลาฟ ถ้าให้เปรียบเทียบให้เห็นภาพอย่างชัดเจน รูทซอลกะก็คือ “นางเงือก” เพียงแต่รูทซอลกะไม่ได้อาศัยอยู่ในมหาสมุทรเหมือนกับตำนานนางเงือกทั่วไป หากอาศัยอยู่ที่ก้นแม่น้ำในพระราชวังคริสทัลหรือบนต้นไม้ใกล้กับแม่น้ำและมีขาไม่ใช่หางปลา

            ลักษณะภายนอกของรุสคา เป็นเด็กสาวผมยาวที่งดงาม แต่งกายด้วยเสื้อผ้าบางราวกับม่านหมอก สวมพวงหรีดที่สานจากกบนศีรษะ ร้องเพลงด้วยเสียงแสนหวาน ทำให้สามารถดึงดูดให้ผู้ที่พบเห็นเกิดความหลงใหล จนกระทั่งเดินเข้าไปใกล้แหล่งน้ำลึกลงไปจนถึงจุดที่ขายากจะหยั่งถึงในที่สุดคนเหล่านั้นก็จะจมน้ำตาย

            ในสัปดาห์แห่งรูซาลกิ ช่วงต้นของฤดูร้อน รุสคาจะโผล่ออกมาจากน้ำและปีนขึ้นไปอยู่บนต้นหลิวและต้นเบิร์ชจนถึงกลางคืน หลังจากนั้นพวกมันก็จะพากันเต้นรำเป็นวงแหวนท่ามกลางแสงจันทร์ ถ้าหากใครเข้าร่วมการเต้นรำด้วยก็ต้องเต้นรำไปจนตาย และหลังจากสัปดาห์นั้นก็จะมีหญ้าขึ้นปกคลุมหนาในบริเวณที่ถูกรุสคา

            อย่างไรก็ตาม ดูเหมือนว่าที่จริงแล้วรุสคา ไม่ได้มีเจตนาที่จะทำร้ายหรือทำให้มนุษย์จมน้ำตาย เพียงแต่ความงามของพวกมันนั้นมันยั่วยวนจนเกินต้านทานเท่านั้น นอกจากนี้ยังมีพลังในการแปลงร่างเป็นสัตว์อื่น ๆ ที่มนุษย์คุ้นเคย

            รุสคา ตามเรื่องเล่าทางภาคเหนือจะแตกต่างออกไป เพราะมันมีลักษณะที่น่าเกลียดน่าชัง มีความชั่วร้ายอย่างเสมอต้นเสมอปลาย เปลือยกายไม่สวมใส่อาภรณ์ แถมยังชื่นชอบที่จะซุ่มจู่โจมใส่มนุษย์ โดยเฉพาะผู้ชายที่เลวทราม เมื่อหลงเสน่ห์เหล่ารุสคาก็ทรมานพวกเขาอย่างเจ็บปวดแสนสาหัส

สำหรับการป้องกันตัวเองจากรุสคา เชื่อกันว่าการพกพาไม้วอร์มวูด ผ้าเช็ดหน้า สวมเสื้อเชิ้ต หรือเสื้อผ้าที่ดูดีจะช่วยทำให้ไม่ตกเป็นเป้าหรือมนต์เสน่ห์ของพวกมัน

 

รุสคา กับความเชื่อและวัฒนธรรมของชาวสลาฟ

            เดิมทีรุสคา เป็นคำที่ชาวสลาฟนอกรีตที่นับถือภูตผีหรือสิ่งมีชีวิตเหนือธรรมชาติ ใช้เรียกวิญญาณแห่งความสมบูรณ์ ที่จะช่วยส่งน้ำมาหล่อเลี้ยงพืชผลและทุ่งนาของพวกเขา การเต้นรำช่วยทำให้ข้าวไรซ์เจริญเติบโต จนกระทั่งฟ้าร้องครั้งแรกที่เป็นสัญญาณเข้าฤดูฝน รุสคาก็จะกลับไปที่แม่น้ำน้ำหรือเหาะขึ้นไปบนท้องฟ้า...

            ในการแสดงโอเปร่า รุสคามักจะถูกพรรณนาว่านางไม้แห่งสายน้ำที่เป็นมิตรและอาศัยอยู่อย่างเงียบสงบท่ามกลางธรรมชาติ แต่เมื่อเรื่องราวถูกพรรณนาไปถึงองค์ที่สาม เมื่อถูกเจ้าชายผู้เป็นที่นักได้ปฏิเสธเพื่อไปแต่งงานกับเจ้าหญิงในประเทศข้างเคียง

            รุสคา ได้กลายมา “บลูดิชก้า” (bludička) “วิญญาณแห่งความตาย” ปกติมันจะอาศัยอยู่ในส่วนลึกของทะเลสาบ พร้อมกับโผล่ขึ้นมาเป็นบางครั้งโดยมีจุดประสงค์เพื่อลากมนุษย์ให้จมลงในห้วงน้ำลึกสู่ความเท่านั้น

 

ต้นกำเนิดของรุสคา

            เชื่อกันว่ารุสคาถือกำเนิดมาจากเด็กที่เสียชีวิตโดยที่ยังไม่ทันได้รับบัพติศมา หรือสาวผรมจารีที่จมน้ำตาย ไม่ว่าจะเป็นการตายโดยบังเอิญหรือเจตนาก็จะกลายมาเป็นรุสคาไปในที่สุด