นกแสก อาถรรพ์ ตำนาน ความเชื่อและความจริง

เปิดม่านเบื้องหลังตำนานนกผี สัตว์อาถรรพ์ที่โผบินมาพร้อมกับความตาย!?

นกแสก... เชื่อว่าชื่อนี้คงทำให้หลายคนถึงกับหูผึ่ง! เพราะมันเป็นหนึ่งในนกอาถรรพ์ที่มีชื่อเสียงอย่างมากในความเชื่อของคนไทยมาอย่างช้านานว่าหากมันกระพือปีกและส่งเสียงร้องเมื่อไหร่ ก็จะทำให้มีคนเสียชีวิตหรือเรียกหาความอัปมงคลมาให้กับคนในบ้าน แต่ที่จริงแล้วเรื่องราวของนกแสกจะเป็นอย่างไรกันบ้างนั้น ลองมาติดตามทั้งเรื่องราวอาถรรพ์ ตำนานและความเป็นจริงจากบทความชิ้นนี้กันได้เลย...

ลักษณะทางกายภาพของนกแสก

นกแสก นกแฝก หรือนกหน้าลิง เป็นนกเค้าแมวหนึ่งใน 19 ชนิด ที่ออกหากินในตอนกลางคืน มีลักษณะใบหน้าเป็นรูปหัวใจ มีตาใหญ่ ตั้งอยู่บริเวณด้านหลังของหัว คอสั้น ปีกยาว หางค่อนข้างสั้น ขามีความแข็งแรง ขนปกคลุมจนถึงปลายนิ้ว ปลายนิ้วเป็นกรงเล็บ นกแสกทั้งเพศผู้และเมียมีลักษณะที่คล้ายกันเป็นอย่างมาก แต่ตัวเมียจะมีขนาดใหญ่กว่าเล็กน้อย สีทางด้านล่างของลำตัวขอนกแสกและบริเวณใต้ปีกจะเป็นสีน้ำตาลอ่อนจนเกือบขาว มีจุดลักษณะกลมรีสีน้ำตาลหรือสีเทากระจายอยู่ทั่วไป บริเวณใบหน้ามีสีขาว ม่านตาสีดำ ปากเรียวแหลมและจะงอปากเป็นตะขอ ถ้าหากนกแสกโตเต็มที่จะมีขนาดประมาณ 30.48 ซม.นกแสก เป็นนกที่กระจายพันธุ์ได้อย่างรวดเร็วมาก ในประเทศไทยสามารถพบเห็นนกแสกได้ทุกภาค และยังมีสายพันธุ์แยกย่อยอีกกว่า 32 ชนิด

ทำไมนกแสกถึงมักปรากฏตัวใกล้มนุษย์!?

นกแสก เป็นนกเค้าแมวที่มีความใกล้ชิดกับมนุษย์มากที่สุด อันเนื่องมาจากส่วนใหญ่แล้วพวกมันมักจะมีถิ่นอาศัยและทำรังใกล้กับชุมชนของมนุษย์ ทำให้การพบเห็นนกแสกนั้น เป็นเรื่องที่ธรรมดาเป็นอย่างมาก

นกแสกกับความเชื่อเรื่อง “ความตาย”

ในประเทศไทยมีความเชื่อกันว่า นกแสกเป็น “ตัวแทนของความตาย โดยความเชื่อเกี่ยวกับนกแสก มีดังต่อไปนี้

หากนกแสกบินข้ามหลังคา บ้านนั้นจะมีคนตายภายใน 3-7 วัน
หากนกแสกบินไปเกาะที่หลังคาบ้านใคร บ้านนั้นจะมีคนตายหรือคนที่มีอาการเจ็บป่วยก็อาจเสียชีวิตภายใน 3-7 วัน
หากนกแสกบินวนและส่งเสียงที่บ้านของใคร บ้านนั้นจะมีความตายภายใน 3-7 วัน
บางตำนานเล่าว่านกแสกเป็นพาหนะของพระยม ที่บินล่วงหน้านำทางมาก่อนเพื่อหมายตาคนที่กำลังจะเสียชีวิต

วิธีการแก้เคล็ดความอัปมงคลที่มาพร้อมกับนกแสก

คนโบราณเชื่อว่าหากนกแสกมาเกาะอยู่บ้านหลังใด ให้ทำการแก้เคล็ดให้ร้ายกลายเป็นดี ด้วยการนำดอกไม้ ธูปเทียน สุรา มาบอกเล่า หรือเพิ่มเติมเครื่องเซ่นแก้เคล็ดอย่างเช่น ข้าวสาร ข้าวตอก ผ้าแดง ผ้าขาวและเงินทอง เป็นต้น บางท้องถิ่นเชื่อว่าหากนกแสกบินมาเกาะบ้านใคร ต้องทำน้ำมนต์มารดบ้านเพื่อเป็นการขับไล่ความชั่วร้ายออกไป

ข่าวเกี่ยวกับการเสียชีวิตในประเทศไทยหลังจากการปรากฏตัวของนกแสก

หลายพื้นที่ยังมีเรื่องเล่าลือและสื่อบางแห่งก็ยังให้ความสนใจถึงเรื่องการตายที่นกแสกเข้าไปมีส่วนเกี่ยวข้อง โดยมีข่าวที่น่าสนใจ รวมไปถึงความจริงจากสาเหตุการตาย ดังต่อไปนี้

พ.ศ.2552 ชาวบ้านและพระที่จำพรรษาอยู่ที่วัดแห่งหนึ่งใน อ.เสนา จ.พระนครศรีอยุธยา เชื่อว่า หากเมื่อไหร่ก็ตามที่นกแสกที่วัดส่งเสียงร้องดังหรือร้องเสียงแปลกจะมีคนเสียชีวิต จนทางวัดต้องมีการจัดงานฌาปนกิจเสมอ และในช่วงเวลาที่เป็นข่าวดังมีคนเสียชีวิตมากถึง 6 ศพ

พ.ศ.2561 สื่อหลายแห่งพาดหัวข่าวเหตุการณ์เสียชีวิตจากอุบัติเหตุใน จ. ชัยนาทว่า “นกแสกร้องทัก-บินวนหลังคาบ้าน หนุ่มใจไม่ดีห่วงแม่ สุดท้ายน้องดับคาคันนา” โดยผู้เสียชีวิตเป็นชายวัย 39 ปี มีโรคประจำตัวเป็นโรคลมชัก มีอาการมานานกว่า 10 ปี ถึงจะดูแลตัวเองได้ แต่ก็ไม่สามารถประกอบอาชีพได้เพราะมีอาการชัก หากช่วงไหนดื่มเหล้าอาการชักก็จะบ่อยครั้งขึ้น

นกแสกกับความเชื่อของชาวกรีกและโรมัน

ชาวกรีกและโรมันเองก็มีความเชื่อที่ค่อนข้างคล้ายคลึงกับคนไทย กล่าวคือ เชื่อกันว่านกแสกเป็นนกที่นำพาโรคระบาดและลางร้าย ถ้าหากนกแสกปรากฏตัวที่บ้านหลังไหนก็จะทำให้คนในบ้านเกิดอาการเจ็บป่วย แต่ก็ไม่ได้ถึงกับตายเหมือนกับความเชื่อของไทย

นกแสกกับความเชื่อของชาวอิตาลี

ชาวอิตาลีเชื่อว่า นกแสกเป็น “สัญลักษณ์แห่งความตาย” บนเกาะซิซิลี ชาวบ้านเชื่อกันว่าถ้าหากนกแสกส่งเสียงร้องใกล้กับบ้านที่มีคนป่วย คนผู้นั้นจะเสียชีวิตภายใน 3 วัน แต่ถ้าหากไม่มีคนเจ็บป่วย คนในบ้านที่เคยสุขภาพแข็งแรงดีก็จะเกิดอาการเจ็บป่วยขึ้น โดยเฉพาะกับโรคต่อมทอนซิลอักเสบ

นกแสกกับความเชื่อของชาวอินเดีย

ในขณะที่ชาวไทยมองว่านกแสกเป็นนกผี ที่นำพาความอัปมงคลมาให้กับผู้ที่ได้พบเห็น แต่ในประเทศอินเดียกลับเชื่อว่านกแสกเป็นนกของ “พระลักษมี” ผู้มีศักดิ์เป็นเทวีแห่งโชคลาภและความเจริญงอกงามด้านการเกษตร และชาวฮินดูในแคว้นเบงกอล มีความเชื่อว่าหากนกแสกเข้ามาทำรังที่บ้านของใครก็จะนำพาโชคดีมาให้กับเจ้าของบ้านให้ได้รับทรัพย์สินเงินทองเป็นจำนวนมากมาย

นกแสกกับความเชื่อของชาวศรีลังกา

ชาวศรีลังกามีความเชื่อเกี่ยวกับ "อูลามา" เป็นนกปริศนาที่มีน้อยคนนักที่เคยเห็นมันเต็มสองตา พยานที่เคยเห็นอ้างว่า มันเป็นนกขนาดใหญ่ คล้ายกับนกเค้าใหญ่พันธุ์เนปาล (Spot-bellied eagle-owl) มีเขายื่นออกมาจากหัว มีดวงตาคมกริบสีดำหรือเรืองแสงในความมืด ส่วนเสียงร้องของมันยังไม่ชัดเจนนัก แต่ชาวศรีลังกาหวาดกลัวมันอย่างมากถึงขนาดเรียกมันว่า “นกปีศาจ” เชื่อกันว่านกประเภทนี้ยามเมื่อส่งเสียงร้อง เสียงที่เปล่งออกมานั้นคล้ายกับเสียงกรีดร้องของมนุษย์ และเสียงโหยหวนที่ดังก้องไปมาในป่ายามราตรีนี้ คือ “สัญญาณแห่งความตาย”

สาเหตุที่ทำให้นกแสก กลายมาเป็นนกผี

ความเชื่อว่านกแสกเป็นนกผี อาจเกิดขึ้นมาจากหลายสาเหตุ ดังที่สรุปได้ดังต่อไปนี้
นกแสกที่เมื่อออกหากินมักจะส่งเสียงหวีดแหลม 2-3 ครั้ง
นกแสกมักชอบบินไปเกาะตามมุมมืดของหลังคาโบสถ์ ยอดเมรุหรือต้นไม้ใหญ่ เพื่อมองหาเหยื่อ
ดวงตาของนกแสกเป็นสีดำ เมื่อต้องกับแสงไฟจะกลายเป็นสีแดงทำให้ดูลึกลับน่ากลัว
นกแสกเมื่อบินผ่านความมืดอย่างรวดเร็วและเงียบกริบจนมองไม่ทันก็จะเห็นเป็นนกสีขาวขนาดใหญ่ หรือทึกทักเอาเองว่าเป็นภูตผีที่แผดเสียงร้องอย่างน่ากลัว
นกแสกมักถูกขับไล่ออกจากเขตชุมชน ทำให้มักไปอาศัยอยู่ตามป่าช้าที่เงียบสงบ ทำให้คนทั่วไปยิ่งปักใจเชื่อว่าเป็นนกผีมากขึ้น
นกแสกมักทำตาโตและส่ายหัวไปมาอย่างน่ากลัว ที่จริงแล้วเป็นอากัปกิริยาตามธรรมชาติเมื่อนกแสกตกใจและเป็นการข่มขวัญศัตรู

บทสรุปส่งท้าย : นกแสกกับความสัมพันธ์อันดีกับมนุษย์มาอย่างช้านาน

นกแสก เป็นนกที่มีประโยชน์กับมนุษย์มาอย่างยาวนาน ในฐานะนักล่าตามธรรมชาติของศัตรูพืชและพืชพรรณที่เก็บเอาไว้ในยุ้งฉางอย่างเช่น หนูบ้าน และหนูท้องขาว เป็นต้น นกแสกสามารถกำจัดหนูเหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ถึงขนาดที่เกษตรกรใน จ.ชุมพร ที่ทำสวนปาล์มน้ำมันได้การปลูกรังให้นกแสกได้อาศัยและในขณะเดียวกันก็ช่วยกำจัดเหล่าศัตรูพืชได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่าการใช้ยาฆ่าแมลงเป็นอย่างมากเลยทีเดียว แต่น่าเสียดายเป็นอย่างมากที่ในปัจจุบันจำนวนของนกแสกได้ลดน้อยลงเป็นอย่างมาก เพราะพวกมันได้ถูกขับไล่ออกจากรังและโพรงพักด้วยความเชื่อว่ามันเป็นนกอัปมงคลที่นำพาความตายและยังทำให้สถานที่สกปรก นอกจากนี้จากการใช้ยาฆ่าแมลงกำจัดศัตรูพืช ก็ยังเป็นส่วนที่ทำให้จำนวนของนกแสกลดน้อยลงอีกจนหาพบได้ยากอย่างน่าเสียดาย...

อ้างอิงข้อมูล :

นกแสก

นกแสกผู้น่าสงสารกับความเชื่อแบบไทยๆ

ภาคใต้ | ความเชื่อนกแสกเกาะหลังคาเกิดลางร้าย